لوازم و تجهیزات ارتودنسی

ارتودنسی شامل درمان و کنترل جنبه های مختلف رشد صورت (ارتوپدی دندان مصنوعی) و شکل و رشد فک می‌باشد. پرکاربردترین وسایل ارتودنسی و عناوین تجهیزاتی که ممکن است از متخصص ارتودنسی خود هنگام مشاوره و یا طی مدت زمان ارتودنسی دندان بشنوید، در ادامه این مقاله توضیح داده شده است.

به طور کل دو نوع لوازم و تجهیزات ارتودنسی وجود دارد: وسایل ارتودنسی ثابت  و  وسایل ارتودنسی متحرک

وسایل ارتودنسی ثابت

از متداولترین وسایل مورد استفاده در ارتودنسی می‌باشند.  بیمار می تواند به طور معمول با تجهیزات ارتودنسی ثابت غذا بخورد، ولی می‌بایست از برخی غذاها و نوشیدنی ها مانند نوشیدنی های گازدار، شیرینی های سخت و یا تافی ها پرهیز کند.

بریس:

شامل براکتها و یا سیم ها و باندها می باشد. باندها به محکم در اطراف دندانها قرار می گیرند و به عنوان تکیه گاه برای دستگاه عمل می کنند، در حالی که براکت ها معمولا به جلوی دندان متصل می شوند. به طور کل هر ابزاری که به منظور تنظیم موقعیت فک، حرکت دادن و ثابت نگه داشتن دندان ها طراحی شده باشد را بریس ارتودنسی می گویند. این ابزارها می توانند متحرک باشند یا به صورت دائمی یا نیمه دائمی روی دندان ها قرار بگیرند.

فضا نگهدار ثابت:

اگر کودک یک دندان شیری را از دست داده باشد، نگهدارنده فضا، دو دندان را در هر دو طرف از فضاها متوقف می کند تا دندان های دائمی درآیند. یک باند به یکی از دندان ها در کنار فضا ثابت می شود و سیم از باند به دندان دیگر می رود.

بند:

بند ها حلقه هایی فلزی هستند که اغلب به رنگ دندان های آسیاب (کوچک و بزرگ) که قرار است به آن متصل شوند، در می آیند. بند ها در اندازه های متفاوتی موجود هستند که متخصص ارتودنسی با توجه به اندازه دندان بیمار، بند مناسب را انتخاب و دور دندان قرار می دهد. سپس آن را تنگ تر می کند. برای نگه داشتن بند ها سر جای خود، از نوعی چسب دندان استفاده می شود. این چسب به هیچ عنوان مضر نبوده و از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.

سیم ارتودنسی (آرچ وایر):

سیم ارتودنسی که با نام آرچ وایر نیز شناخته می‌شود، به شکل انحنای خاص دهان ساخته شده و به براکت های هر دندان متصل می شود. سیم ارتودنسی فشار مداومی را به براکت ها و دندان ها وارد می‌کند که به مرور زمان آنها را به موقعیت اصلی شان باز می گرداند. معمولا بیمار طی دوره درمان خود نیاز به تعویض چند آرچ وایر خواهد داشت که هر کدام دندان ها را به سمت موقعیت نهایی شان نزدیک تر می‌کنند.

براکت:

براکت ها کار اصلی کشیدن یا هل دادن دندان ها را انجام می‌دهند. آنها به طور مستقیم روی دندان ها سوار می شوند و سوراخ کوچکی برای رد شدن آرچ وایر ها دارند. براکت ها انواع مختلفی دارند و می‌توانند از نوع فلزی یا سرامیکی شفاف باشند.

کش ارتودنسی:

به طور کلی می توان گفت سه نوع کش در درمان ارتودنسی استفاده می شود:

• • رابر بند (الاستیک):

    رابر بند ها متحرک هستند. آنها به قلاب های براکت ها وصل شده و دندان های فک بالا و پایین را به هم متصل می کنند. فشار مداوم ناشی از کشیده شدن رابر بند، به حرکت دندان های بالا و پایین کمک می کند تا مشکلات بایت اصلاح شود.

  • اورینگ(o-ring):

    اورینگ ها کش های گرد و کوچکی هستند که به دور براکت ها بسته می شوند تا کش ارتودنسی را در سوراخ براکت نگه دارند. این کش ها در رنگ های مختلف موجود هستند که به سلیقه بیمار انتخاب می شوند.

  • جدا کننده:

    کش های ریزی هستند که در میان دو دندان قرار داده می شوند. این کش ها پس از مدتی میان دندان ها فاصله ایجاد می کنند و امکان بستن بند را به دور آنها فراهم می کنند.

فنر مارپیچ (اسپرینگ):

فنر مارپیچ روی سیم ارتودنسی و مابین براکت ها قرار می گیرد. فنر ارتودنسی بین دو براکت فاصله ایجاد کرده و دو دندان کنار هم را در یک فک جدا می کند.

قلاب (هوک):

هوک ارتودنسی، قلابی فلزی بوده که از گوشه براکت بیرون زده است. برخی از قلاب ها متحرک هستند ولی اکثر قلاب ها جزئی از بدنه براکت ها می باشند. فنر های مارپیچ یا الاستیک (رابر بند) به این قلاب ها متصل می شوند و امکان تنظیم فاصله یا تغییر همترازی استخوان های فک را فراهم می کنند.

وسایل ارتودنسی متحرک

از این وسایل معمولا برای درمان مشکلات جزئی مانند جلوگیری از خوردن انگشت شست یا اصلاح دندانهایی که کمی کج شده اند، استفاده می شوند. آنها تنها باید هنگام تمیز کردن، غذا خوردن یا نخ دندان برداشته شوند. بعضی اوقات ارتودنتیست ها ممکن است به بیمار توصیه کنند تا آنها را در حین فعالیت های خاصی مانند کار با ساز بادی یا دوچرخه سواری بردارند.

الاینرها:

گزینه ای به جای بریس های سنتی برای بزرگسالان. آنها توسط افراد دیگر تقریبا غیر قابل تشخیص هستند و می توانند زمانی که بیمار دندان های خود را تمیز میکند یا غذا میخورد، خارج شوند.

هدگیر:

بندی در پشت سر وجود دارد، که در جلو یا قوس صورت به سیمی فلزی متصل میشود. هدف این است که سرعت رشد فک بالا را کاهش دهیم و دندانهای عقب را در موقعیت خود نگه داریم در حالی که دندان های جلو را به عقب بکشیم.

ضربه گیرهای لب و گونه:

برای کاهش فشار گونه یا لب روی دندان ساخته می‌شوند.

وسیع کننده کام:

سیله ای است که برای وسیع تر کردن قوس فک بالا طراحی شده است. این دستگاه شامل یک صفحه پلاستیکی است که در کام قرار می گیرد (سقف دهان). این صفحه دارای پیچ هایی است که روی مفاصل در استخوان ها فشار وارد میکند و آنها را به سمت بیرون حرکت می دهد و به این ترتیب، اندازه منطقه پاتال (سقف دهان) را گسترش می دهد.

نگه دارنده (ریتینر):

این نگهدارنده ها روی سقف دهان گذاشته می شوند. آنها برای جلوگیری از حرکت دندان ها به موقعیت های اصلی طراحی شده اند. اگر تغییر یابند، ممکن است برای متوقف کردن کودکان از مکیدن شست شان استفاده شوند.

فضا نگه دار متحرک:

جایگزینی برای فضا نگهدارهای ثابت.